Identiteit en navolging

Beschrijving

INDENTITEIT EN NAVOLGING.

Recensie Kerkblad voor het Noorden.

Op 14 mei 2014 aanvaardde dr. Roel Kuiper het ambt van buitengewoon hoogleraar ‘christelijke identiteit in maatschappelijke praktijken’ aan de Theologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken. Hij heeft daarbij een rede uitgesproken in de Bovenkerk te Kampen. Een uitgebreide versie van deze rede is door Buijten & Schipperheijn uitgegeven in samenwerking met de genoemde universiteit.Dr. Kuiper begint zijn rede met een schets van ‘identiteit’ en in het bijzonder ‘christelijke identiteit’.Velen verlangen volgens hem naar een geloofsverdieping waarbij de persoonlijke band met Christus centraal staat. Zij willen eveneens laten zien wat deze band uitwerkt in de cultuur waarin zij staan. Hun identiteit kan dan doorwerken in maatschappelijke praktijken, zoals onderwijs en zorg, en de omgeving waarin iemand een beroep uitoefent.De nieuwe hoogleraar, die ook historicus en filosoof is, verbindt deze concentratie op het ‘zijn in Christus’ met het woord ‘navolging’. Ook dit woord staat sterk in de belangstelling en daarmee het discipel- en leerling-zijn van Jezus. Kuiper wil nagaan wat de gedachte van de navolging kan betekenen voor het functioneren van christenen in maatschappelijke praktijken.Zijn conclusie is dat deze gedachte daarop nieuw licht werpt. Ze heeft ook betekenis voor de vormgeving van organisaties en verbanden waarin mensen een beroep uitoefenen of waarbij zij anderszins een plaats innemen. Ze helpt nieuwe vormen te vinden waarop christelijke identiteit kan doorwerken in de cultuur.Op die manier is navolging een cultuurmotief. Dat houdt in dat het volgen van Jezus een leidraad is voor het functioneren in sociale verbanden. Daar heb je dan allereerst een plaats als navolger en discipel van Christus.Het voordeel van het begrip ‘navolging’ is dat het meteen de aandacht concentreert op het centrum van het christelijk geloof: het volgen van Jezus. Een ander voordeel is volgens Kuiper dat het heel wat bescheidener klinkt dan: ‘helpen het Koninkrijk van God op te richten’. Dat is waar. Maar dan vraag ik: wie zegt dat laatste? Wel is mij de uitdrukking bekend: ‘tekenen oprichten van het Koninkrijk van God’, of: ‘gestalte-geven aan het Koninkrijk’. Dat klinkt toch ook niet heel onbescheiden? Moet ik dan die laatste uitdrukkingen laten vallen?

Kuiper wil nagaan hoe de gedachte van de navolging nieuw licht kan werpen op de contextualisering van het geloof. Hij put onder meer inspiratie uit het werk van Dietrich Bonhoeffer en Herman Bavinck hierover hebben gezegd. Zonder meer is ‘navolging’ een belangrijk bijbels begrip.Ongetwijfeld zal dr. Kuiper bij de invulling van christelijke identiteit naast een concentratie op de band met Christus ook zijn licht laten schijnen over andere bijbelse noties. Christelijke identiteit is niet alleen gefundeerd op het werk van Christus, maar ook op dat van God de Vader en de Heilige Geest.Prof. dr. Kuiper heeft een waardevolle rede uitgesproken. Ik wens hem veel wijsheid toe bij de verdere invulling van zijn leeropdracht. Mooi is dat hij zijn rede hoopvol eindigt: We mogen ons niet laten beheersen door de huidige tijd van secularisatie en ons daarbij niet neerleggen. Geen berusting in eigen zwakheid. Want een christen kan overal de weg van Christus zichtbaar maken. Elke dag zijn er weer mogelijkheden daartoe. ‘Wie zich neerlegt bij de tijd als seculiere tijd, ziet niet de openingen die zich voordoen, bij zichzelf en anderen. En die openingen doen zich voor, op de werkvloer, op de universiteit, binnen de zorg en het onderwijs.’

J. Steensma, Feanwâlden

Identiteit is in christelijke organisaties gaan fungerenals verdiepingsbegrip. Tegelijkertijd bestaat er veelverlegenheid met betrekking tot de vormgeving vanchristelijke identiteit in een seculiere cultuur.De toegenomen aandacht voor het begrip navolginglaat zien dat christenen op zoek zijn naar nieuwevormen van contextualisering van hun geloof, in ondermeer onderwijs, zorg en professionele omgevingen.Navolging is het zichtbaar maken van de weg vanChristus op de kruispunten van de cultuur, maar raaktook aan de vorming van onze eigen identiteit.Dit boekje bevat de rede die in verkorte vorm is
uitgesproken door prof.dr. Roel Kuiper bij de aanvaarding
van het ambt van buitengewoon hoogleraar’Christelijkeidentiteit in maatschappelijke praktijken’aan deTheologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken.