Zo zou je kunnen geloven

Beschrijving

ZO ZOU JE KUNNEN GELOVEN

Recensie Kerkblad voor het Noorden.

Maarten Wisse wil bewust niet vertellen wat je moet geloven, maar wel hoe je zou kunnen geloven. Hij liep zo het risico er een ‘voor elk wat wils’ verhaal van te maken, maar naar mijn mening heeft hij dat weten te vermijden.Zijn boek is een toegankelijke weergave van hedendaagse protestantse varianten van christelijk geloof in Nederland. Het is bovenal een hartstochtelijk pleidooi voor de kern van het christelijke geloof: leerling zijn van Jezus Christus, om langs die weg God te zoeken en te leren de levensweg met Hem te gaan.Wisse is een geschikte en bekwame ‘gids’. Geschikt, omdat hij opgroeide in de Gereformeerde Gemeenten, nu ‘gewoon’ PKN is en contact heeft met en feeling heeft voor evangelicale en buitenkerkelijke christenen. Geschikt ook, omdat hij universitair docent dogmatiek en oecumene aan de VU is. Hij weet waar hij het over heeft. Bovendien belemmert dat laatste hem niet een bevattelijk en aantrekkelijk verhaal te schrijven.Ik noem hem een gids tussen aanhalingstekens. Ik vermoed namelijk dat hij zichzelf eerder een zoeker dan een gids zal noemen. Maar de kwalificatie gids verdient hij, doordat hij vol enthousiasme doorgeeft wat hij tot nu toe heeft ontdekt.Na een inleidend hoofdstuk beschrijft hij vervolgens vier typen christendom:  traditioneel, gemoderniseerd, evangelicaal en buitenkerkelijk. Hij doet dat fair en genuanceerd, en benoemt wat volgens hem van alle vier hun sterke en zwakke kanten zijn. Aantrekkelijk is dat hij elke keer een lied kiest, aan de hand waarvan hij zijn typering geeft. Aardig is ook dat hij aan het slot van bijna elk hoofdstuk twee Bijbelgedeelten noemt, waarvan er één bij een bespreking in kringen kan worden gelezen. Ik begreep echter twee keuzes niet: die van Romeinen 9 bij het traditionele christendom (voor de behoudende vorm) en Romeinen 7 bij het hoofdstuk Van doop naar avondmaal. Het lijkt mij toe dat de schrijver bij deze twee opgaven zich heeft vergist, maar mogelijk getuigt deze opmerking van gebrek aan inzicht bij mij.In de tweede helft van zijn boek stelt Wisse met nadruk dat het christendom een bekeringsreligie is. Hij is zich ervan bewust dat dit een beladen uitdrukking is, maar het is niet anders. Het gaat er God namelijk om dat wij ons afkeren van het kwaad om ons te wenden tot het goede. Om ons te keren tot de Goede die Hij is. Wisse laat zien dat het met goed en kwaad niet zo simpel is als het misschien lijkt, want ze zijn er beide in soorten. Bovendien zit het kwaad heel diep geworteld, niet alleen in het mensenhart, maar ook in de structuren en de samenleving, waaraan we allen deel hebben. En alles wat we goed noemen, is dat nog lang niet altijd in de volle zin van het woord.Tegen het kwaad is er maar één middel, de goedheid van God, zoals die zich openbaart in Christus. Door het geloof in Hem is er vergeving. Zijn Geest is en geeft de  kracht tegen het kwaad te strijden. Mensen die leerlingen van Christus willen zijn en door zijn Geest zich willen laten leiden, zijn christenen. Zij worden door en in Hem ingelijfd; in zijn heilgeheimen ingewijd, aan zijn zaak toergewijd. Dat is althans de bedoeling.Wisse beschrijft deze weg aan de hand van doop en avondmaal, en onderstreept het belang dit aan de kinderen door te geven. Bewust maakt hij deze keuze, al weet hij van het grote belang van de Bijbel en de verkondiging. Het is echter zijn – terechte – indruk dat in de protestantse kerkdienst de preek het een en het al is geworden. Daardoor gaat het bij protestanten doorgaans om uitleg en begrip. Dat vraagt van voorgangers taalkunstenaars te zijn, wat de meesten van hen niet zijn.In doop en avondmaal wordt het heil uitgebeeld. Het wordt zo nabij gebracht dat we het aan den lijve ondervinden, om tot het besef te komen dat we mogen leven van genade, van Gods liefde in Christus. En dat dit geloven dat in praktijk wordt gebracht met zich meebrengt. Alleen dat is geloven, zoals het is bedoeld.Er staat veel meer in dit boek(je), maar ik meen dat ik er zo genoeg van heb weergegeven om u er nieuwsgierig naar te kunnen maken. U zou het eens kunnen lezen, en overwegen het in een kring samen te bespreken..

 Amersfoort                                                                                                    D. Visser

Moet dat, geloven? Zou het kunnen? Zou het je iets te bieden kunnen hebben, of je nu kerkelijk opgevoed bent of niet? In dit boek gaat theoloog Maarten Wisse op zoek naar een antwoord op dit soort vragen. Daarbij gaat het hem er niet zozeer om, te laten zien hoe het moet, maar om hoe het kan.

In de eerste helft gaat hij op verkenning uit: hoe geven gangbare vormen van christendom antwoord op de vraag naar wat geloven voor je betekent? Kritisch bekijkt hij waar hun sterke en zwakke kanten zitten. In de tweede helft geeft hij een creatieve verwoording van christelijk geloven in deze tijd. Geloven zou kunnen zijn: je omdraaien, een ander mens worden. Een nieuwe mens worden kun je niet alleen. Daarom laat je je dopen en sta je met Jezus Christus op in een nieuw leven.

Dr. P.M. (Maarten) Wisse is universitair docent dogmatiek en oecumene aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Op zijn blog geloven.nu schrijft hij over actuele en theologische zaken die hem bezighouden.