Eerlijke economie

Beschrijving

EERLIJKE ECONOMIE.

Recensie Kerkblad voor het Noorden.

Onze kerken staan in een traditie waarop Calvijn een groot stempel heeft gedrukt. Calvijn heeft veel betekend voor de reformatie van de kerk die vanuit de Middeleeuwen de nieuwe tijd inging. Hij heeft onder meer invloed gehad op de manier van denken over arbeid en de roeping die je als mens in deze wereld hebt. In de Reformatie vond een herwaardering van het gewone werk plaats. Ook veranderde de omgang met rente. Anders dan de Rooms-katholieke Kerk in die tijd wees de reformator van Genève het vragen van rente niet in alle gevallen af. Je mocht rente vragen als iemand geld nodig had voor commerciële doelen.Volgens sommigen is het calvinisme een van de belangrijkste oorzaken van het ontstaan van de kapitalistische maatschappij waarin wij vandaag leven. Zonder meer heeft het calvinisme invloed gehad op de toenmalige cultuur waardoor de economie zich verder kon ontwikkelen tot een zelfstandig terrein met eigen wetten. Maar het kapitalisme kun je niet enkel en alleen verklaren vanuit het calvinisme.Deze en andere vragen en probleemvelden bespreekt dr. ir. Roel Jongeneel (1962) in een boek over Calvijn en het economisch leven. In het eerste deel gaat hij in op de persoon en het werk van de reformator, gezien tegen de achtergrond van zijn eigen tijd. Vervolgens bespreekt hij de visie van Calvijn op een aantal economische onderwerpen. Daarin komt onder meer naar voren dat economie geen doel op zichzelf is maar een middel in dienst van het levensonderhoud en de zorg voor de naaste. Kernwoord in de economie is ‘billijkheid’ of ‘eerlijkheid’. De reformator had een open oog voor nieuwe initiatieven en ontwikkelingen in het economisch leven. In het laatste deel stelt Jongeneel de actuele betekenis van Calvijn aan de orde voor vragen over arbeid, financiën en geld, economische groei, milieu en de verdeling van voedsel in een tijd van schaarste. Volgens Jongeneel zou Calvijn ten aanzien van vragen rond het milieu een duidelijker standpunt innemen dan zijn volgelingen vandaag doen. Het blijkt dat we ook vandaag nog veel van deze reformator kunnen leren. Dat moeten we dan ook maar doen. Het is meer dan nodig in een tijd waarin de economie de trekken van een religie vertoont, met eigen priesters en offers, en deze religie bijna heel het leven van de moderne mens lijkt te beheersen. Jongeneel heeft een goed leesbaar boek geschreven over een interessant onderwerp.

Feanwâlden                                                                                                  D. J. Steensma

Hoe kunnen Calvijns opvattingen helpen bij de economische problemenwaarmee wij geconfronteerd worden?Calvijn heeft een onmiskenbare invloed uitgeoefend op het geestelijk leven in de Nederlanden en daarbuiten. Maar hij was niet alleen van betekenis als reformator en theoloog. Ook met betrekking tot het maatschappelijk leven is zijn gedachtegoed
belangrijk geweest. Wordt Calvijn doorgaans vooral geassocieerd met strikte principes en een streng arbeidsethos, wie zijn leven en werk bestudeert, zal tot de conclusie komen dat Calvijn voorstander is van een eerlijke, rechtvaardige economie.
Dit boek biedt een nieuwe, uitvoerige analyse van Calvijns betekenis voor en visie op het sociaaleconomischleven. Het bestaat uit drie delen. Het eerste schetst Calvijn in zijn historische context. Tegen de achtergrond van het economisch leven in de middeleeuwen ontvouwt Calvijnzijn visie op economie en maatschappij. In het tweede deel worden thema’s die speelden bij Calvijn, uitgediept: zijn visie op arbeid, de rol van kapitaal en rente en een christelijke levensstijl met betrekking tot geld en goed. In het laatste deel wordt zijn denken en handelen door – getrokken naar de moderne tijd.